انواع ماسک و راهنمای استفاده از آن ها
استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب در هنگام کار از جمله ماسک، گوشی، کفش ایمنی و … برای حفظ سلامتی مهم و ضروری است. این ابزار علاوه بر تضمین سلامتی جسمی در بعضی از مشاغل باعث نجات جان افراد می شود. بسیاری از محیط های کاری در معرض هوای مملو از آلاینده ها، گرد و غبار، گازها و … قرار دارند. افرادی که در این محیط کار می کنند باید قبل از ورود از ماسک استفاده کنند. به عنوان مثال برای معدن، کارهای زیرزمینی و چاه های آب، کارهای در معرض مواد شیمیایی و … باید از تجهیزات تنفسی مناسب استفاده کرد.
ماسک ایمنی وسیله ای است که هنگام استفاده از مواد شیمیایی و هوایی که ممکن است به سیستم تنفسی آسیب برساند، استفاده می شود. انواع ماسک و راهنمای استفاده از آن بسیار موضوع مهم و حائز اهمیتی می باشد. امروزه انواع متفاوتی از این محصول وجود دارد. این تنوع، انتخاب را برای افراد سخت کرده است. به همین دلیل نیاز است که آشنایی کافی و جامع درباره انواع آن ها و فیلترها داشته باشیم. شرایط شغلی افراد متفاوت است در نتیجه نوع فیلتر و ماسک انتخابی نیز باید متفاوت باشد. برای مشاهده و خرید انواع ماسک می توانید به سایت فروشگاه لباس ایمنی مراجعه کنید.
به صورت کلی ماسک ها به دو گروه تقسیم می شوند:
1- ماسک‌های یکبار مصرف
2- ماسک‌های چندبار مصرف
در ادامه به توضیح بیشتر درباره هر کدام می پردازیم.
ماسک‌های یک بار مصرف
این ماسک ها روی بینی و دهان قرار می گیرند و کل صورت را نمی پوشانند. ماسک ها یکبار مصرف محافظت خوبی در برابر ذرات معلق موجود در هوا و … دارند. این ماسک ها به سه گروه تقسیم می شوند:
- سری R (این سری شامل زیرگروه 95 می باشند)
- سری N (این سری شامل زیرگروه 95، 99 و 100 می باشند)
- سری P (این سری شامل دو زیرگروه 95 و 100 می باشند)
این طبقه بندی در سال 1995، توسظ سازمان سلامت و ایمنی مشاغل که تحت عنوان NIOSH شناخته می شود، صورت گرفت.
ماسک‌های سری N
ماسک های سری N در برابر ذرات ایروسول جامدد و مایع که فاقد ذرات روغن باشند، مقاومت بسیار خوبی ایجاد می کنند. به عنوان مثال ذرات گرد و غبار حاصل از سنگ معدن ذغال، آهن، چوب و مایعاتی که فاقد روغن هستند. تفاوت سری 95، 99 و 100 در میزان کارایی آن ها می باشد. به عنوان مثال، ماسک N95 با کارایی 95 درصد در برابر ذرات مایع و جامد فاقد روغن مقاوم است. هر چقدر که درصد کارایی بیشتر باشد، مقدار فیلتراسیون بیشتر است. گروه N95 در این سری کاربرد بیشتری دارد. این ماسک ها تا زمانی که آسیب ندیده باشند یا تنفس با آن مشکلی نداشته باشد، قابل استفاده هستند. در واقع طول عمر مشخصی ندارند.
ماسک‌های سری R
این گروه از ماسک ها برخلاف گروه N مقاومت بسیار خوبی در برابر ذرات ایروسلول جامد و مایع حاوی روغن دارند. اما یکی از ضعف های این ماسک ها این است که کارایی آن ها 8 ساعت می باشد. به همین دلیل این ماسک ها به اندازه گروه N کاربرد ندارند.
ماسک‌های سری P
سری P مانند سری R در برابر ذرات ایروسلول جامد و مایع حاوی روغن، مقاومت بسیار خوبی دارند. اما بر خلاف آن ها عمر بیشتری دارند. به گفته سازمان NISHO، به مدت 40 ساعت و به صورت مداوم می توان از آن ها استفاده کرد.
ماسک‌های چند بار مصرف
این ماسک ها به دو صورت وجود دارند: فرم نیمه صورت و صورت کامل
ماسک های چند بار مصرف علاوه بر مقاومت در برابر ذرات معلق در هوا، در برابر انواع بخار و گاز نیز مقاومت دارند. نوع ماسک باید با توجه به نوع کار فرد و میزانی که در معرض آلودگی هست، انتخاب شود.
این ماسک ها شامل اجزای دیگری هستند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
فیلتر ترکیبی
در بسیاری از مواقع می خواهیم که فیلتراسیون خوبی هم در برابر گاز و بخار و هم در برابر انواع ذرات معلق موجود در هوا داشته باشیم. این فیلترها به صورت ترکیبی تهیه و عرضه می شوند. در نتیجه هر دو فیلتر را انجام می دهند و بسیار به صرفه تر نیز می باشند. به عنوان مثال اگر بخواهیم در برابر گاز فرمالدهید و ذرات معلق در هوا محافظت کنیم، فیلتر ترکیبی نوار زیتونی 3m و فیلتر ترکیبی نواز زیتونی نورث از بهترین گزینه ها می باشند.
کارتریج گاز و بخار
زمانی که در معرض گازها و بخارهای اورگانیک همچون استون قرار می گیریم، باید از ماسک های تمام صورت یا نیمه صورت به همراه دو کارتریج بخار گاز در دو طرف ماسک استفاده کنیم. به صورت معمول ماسک ها با دو فیلتر، میدان دید بهتری را برای فرد فراهم می کنند. در نتیجه یکی از عوامل مهم در انتخاب ماسک شیمیایی و فیلتر مناسب می باشند.
این فیلتر ها در پک ها و بسته بندی های دوتایی عرضه می شوند. نوع فیلتر را باید با توجه به نوع گازی که در معرض آن قرار دارید انتخاب کنید. به عنوان مثال یکی از بهترین انواع کارتریج، کارتریج ضد بخارات تری ام مدل 6003 می باشد. علاوه بر آن فیلتر بایونت ضد بخارات دراگر 6 حالته، یکی دیگر از بهترین کارتریج های موجود در بازار می باشد.
فیلترهای تنفسی
هر چند بر خلاف کارتریج ها این فیلتر ها در برابر گاز و بخار مقاومت بسیار زیادی ندارند، اما هنگامی که به جایگاه خود متصل می شوند، حجم و وزن کمتری را نسبت به کارتریج ها می گیرند. به این فیلتر ها به دلیل شکل گرد و مسطحی که دارند، فیلتر پنکیکی نیز می گویند. کاربرد این فیلترها مانند N95 و P100 می باشند.
پد فیلتر تنفسی
زمانی که نیاز به فیلتراسیون قوی و قدرتمندی در برابر ذرات داریم، می توان از ترکیب فیلترهای سوپاپ دار گاز و بخار به همراه پد فیلتر استفاده کنیم. به عنوان مثال فیلتر تنفسی 3m 5971 P95 و پد فیلتر دراگر
یکی از کاربردهای مهم پد فیلتر تنفسی، فیلتراسیون در برابر ذرات افت کش ها و اسپری رنگ ها می باشد. به همین دلیل برای رنگ کاران و مشاغلی که در معرض این مواد هستند، پیشنهاد می شود.
